Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Deri ve Zührevi Hastalıklar Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Oktay Taşkapan, “saçkıran-alopesi areata” ismi verilen yöresel saç dökülmelerinin çoğu zaman yoğun stresli olaylardan sonrasında ortaya çıktığını belirtti.
Günümüzde birçok hastalığın tetikleyicisi olan stres, saçkırana da niçin oluyor. Taşkapan, saçkıranın en mühim sebebinin psikosomatik bulunduğunu anlatım ederek, oldukca yoğun sıkıntı, keder ve stres yaşayan kişilerin saçlarının muayyen bölgelerinde açılmalar geliştiğini söyledi.
Prof. Dr. Taşkapan, hastanın bu odaksal dökülmeleri birden bire farkettiğini, hatta ara sıra kendisinin değil kuaförün problemi gördüğünü dile getirdi. Saçkıran vakalarının artmasının nedeninin, bu hastalık sebebiyle hekimlere başvuran insan sayısının çoğalmasından kaynaklandığını özetleyen Taşkapan, eskiden bilhassa kırsal bölgelerde insanların kendi kendini tedavi ettiğini belirtti.
Sarımsak Saç Köklerine Zararlı
Taşkapan, insanların saçlarının döküldüğü yerlere sarımsak sürdüğünü vurgulayarak, “Gerçi bu da bir tedavi yöntemi, deri irite ediliyor. Doğal olarak bu tıbbi bir metot değil. Ayrıca bu sırada deriye ve kıl köklerine zarar verilebilir ve o bölgede tekrar saç çıkmayabilir” dedi.
Saçkıranın otoimmün bir rahatsızlık olduğuna işaret eden Taşkapan, “İnsan dokusu normalde kendine karşı tepki vermez fakat saçkıranda hoşgörü bozuluyor.Vücut kendi kıl köklerini yabancı benzer biçimde algılayıp, oralara antikor yolluyor ve kıllar dökülmeye başlıyor. Genellikle saçlı deride, sakal ve zaman zaman kaşlarda dökülme sebebiyle deşarj oluyor. Neden yüzde 90 psikolojik. Hastalık, sıkıntı,gerginlik, travma ve bir yakının kaybı benzer biçimde oldukça stresli dönemlerden sonrasında ortaya çıkar. Aile öyküsü ve genetik faktörler oldukça etkili. Hastalık erken yaşlarda başladığında, bilhassa başın arka ve kulakların üst kısmı tutulduğunda, eşlikeden astım, saman nezlesi benzer biçimde alerjik rahatsızlıkların varlığında saç kıran tedavilere daha kuvvetli oluyor” değerlendirmesinde bulundu.
Prof. Dr. Taşkapan, hastalıkta ortada bir mikrobun olmadığına ve vücudun kendi kendine reaksiyon verdiğine dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“Saçkıran, nadir de olsa zaman zaman tiroid rahatsızlıkları, vitiligo ve bağ dokusu rahatsızlıkları benzer biçimde birtakım ciddi hastalıklarla beraber olabilir. O nedenle hasta geldiğinde, muayene bulgularının ışığında, gerekirse birtakım tarama testleri istiyoruz. Zira vücudun kendi saç köklerine verdiği reaksiyonu başka organlara da verebilir. Ancak bunlar oldukça düşük olasılıklar. Genellikle hastalığın sebebi psikolojik, burada zaman zaman bir kısır döngü de olabiliyor. Psikolojik faktörler hem hastalığı tetikliyor aynı zamanda gelişen saçkıran hastanın psikolojik durumu üstüne negatif etkilerde bulunuyor. Dirençli durumlarda psikososyal yardımcı ve psikiyatri konsültasyonları ehemmiyet kazanıyor.”
“Özellikle orta yaşlı kişilerde alopesi areatasiyah saçları daha oldukca etkiliyor, beyaz saçlar dökülmeye daha dirençli. Hasta ulaştığında muayenesini yapıyoruz, saç dökülmesi sınırı olan bir alandaysa, ilk aşamada çoğu zaman saçlı deriye belli oranlarda sulandırarak kortizon enjekte ediyor ve gerekirse aldığımız klinik yanıta nazaran ayda bir defa bu tedaviyi yineliyoruz. Ya da direkt kortizonlu kremler sürdürüyoruz. Bunlar genel anlamda hastaya iyi geliyor. Tedavinin ardından, önce ‘vellüs’ dediğimiz ince tüyler geliyor, sonrasında bunlar kalınlaşıp düzgüsel saça dönüyor. Ağır ve ilerleyici olgularda daha değişik tedaviler uygulanmalı. Hiçbir şey yapmasanız da bu saç dökülmeleri belli bir süreden sonrasında normale dönüyor. Hastaların yüzde 30-50’sibir sene arasında kendiliğinden iyileşir. Ancak hiç bir şey yapmayıp bekleyemezsiniz, bundan dolayı rahatsızlık endişe yaratıyor, yayılmış olduğu durumlarda mühim ruhsal sorunlara yol açabiliyor.”
En Temel Neden Demir Eksikliği
“Kadınlardaki saç dökülmesinin en temel sebebi demir eksikliği” Kadınlarda görülen genel saç dökülmelerine de değinen Taşkapan, kadınlardaki saç dökülmesinin en temel sebebinin demir eksikliği bulunduğunu söyledi. Taşkapan, tane dönemlerinin uzun ve yoğun olmasının, zaman zaman de beslenmesorunlarının demir eksikliğine ve saç dökülmelerine niçin olduğuna işaret ederek, şu şekildeki konuştu:
“Ağır alev ateş hastalıklar ve yoğun kilo verme rejimlerinden sonrasında bazende tiroid rahatsızlıkları sebebiyle fazlaca süratli saç dökülmeleri görülüyor. Saçı dökülen bir hasta vardığında ilkin sebeplerin araştırılması gerekiyor. Demir eksikliğinin yanı sıra deva kullanımı (doğum test hapları, birtakım tansiyonilaçları) tiroid rahatsızlıkları, iç organ rahatsızlıkları, bağ dokusu rahatsızlıkları, hatta frengi bile saç dökülmesine niçin olabilir. Kısacası ciddi rahatsızlıkların hepsinin arkasından saç dökülür. Ayrıca stresin de tesiri var.
Kadınlardaki Saç Dökülmesi Genetik
“Bazı hanımlarda ise “adam tipi saç dökülmesi-patern alopesi” olduğuna ve fazlaca erken yaşlarda bile görülebildiğine vurgu meydana getiren Taşkapan, “Butür durumlarda saç dökülmesine birlikte rol alan bir tüylenme artışı, uzamış bir akne,deride yağlanma ve tane düzensizliği şeklinde bulguların varlığında hastanın endokrinoloji uzmanına yönlendirilmesi gerekebiliyor. Kadınlarda adam tipi saç dökülmesinin tam ve net bir tedavisi hemen hemen yok. Bu genetik bir durum” değerlendirmesinde bulundu.
Çok Sıcak Su ve Sert Fırçalardan Kaçınılmalı
Saç dökülmelerine karşı reklamı meydana getirilen birçok ürünün pek işe yaramadığına vurgu meydana getiren Taşkapan, bilhassa nedenin ortaya konulabildiği yaygın saç dökülmelerinde ve saç kıranda harbiden başarıya ulaşmış tedavi yaklaşımlarının var bulunduğunu söyledi. Prof. Dr. Taşkapan, saçın oldukca sıcak suyla yıkanmaması ve sert fırçalarla fırçalanmaması icap ettiğini belirterek, “Saçı aşırı boya ve fön benzer biçimde işlemlerden koruyun” dedi.Yetersiz beslenmenin saç dökülmelerine niçin olabildiğini anlatanTaşkapan, saçların gürleşmesi için de hususi bir diyetin laf mevzusu olmadığını kaydetti.
